نگاهی گذرا به آیات و روایات، جایگاه و اهمیت دانش اخلاق اسلامی را روشن می­کند. قرآن کریم یکی از اهداف بعثت پیامبران را تزکیه برشمرده است. موضوع اخلاق اسلامی نفس انسان است و نفس انسان، حقیقت انسان و شریف­ترین آفریده خداوند است و از سوی دیگر هدف علم اخلاق، تکامل انسان است. از این رو حکیمان اخلاق را اکسیر اعظم نامیده و در تدوین و تعلیم آن می­کوشیدند.
 کتاب اخلاق اسلامی در 24 درس در این زمینه مباحث مختلفی را مطرح کرده است:

• کلیات اخلاق اسلامی واژه­شناسی، اهمیت و جایگاه اخلاق اسلامی
• مبانی اخلاق اسلامی، خداشناسی، انگیزه­های آن و موانع خداشناسی
• ویژگی‎‌های روح و نقش اختیار در اخلاق
• مفهوم قرب به خدا، مراتب و عوامل قرب، نقش علم در تکامل انسان
• راه­های جبران گناه (توبه، شفاعت)
• عوامل کلی سقوط اخلاقی (هوی نفس، دنیا، شیطان)
• فضیلت­های اخلاقی (بندگی، دعا، اخبات، خشوع)

دانش اخلاق اسلامی بر پایه های اساسی منطبق با آموزه های دین اسلام استوار است. پایه های مهم اخلاق اسلامی عبارتند از : خداشناسی، انسان شناسی و کمال شناسی انسان.

• رذیلت­های اخلاقی (غفلت، کفر، شرک، گناه، ناامیدی، ریا)
• فضیلت­های اخلاق فردی (حقیقت­جویی، آزاد اندیشی، عزت نفس، اعتدال)
• رذیلت­های اخلاق فردی (خودفراموشی، دنیاگرایی، عجب، تعصب، ظن و گمان، سستی و تنبلی)
• فضیلت­های اخلاق اجتماعی (نیکی به والدین، وفای به عهد، وجدان کاری، مدارا، راستگویی، امر به معروف و نهی از منکر)
• رذیلت­های اخلاق اجتماعی (ظلم، سوءظن، تجسس، حسد، لغزش­های زبان، عیب­جویی، شنیدن سخنان نادرست، دزدی، زیاده­روی در بخشش)
• اخلاق محیط زیست (رابطه جهان­بینی و محیط زیست، رابطه انسان و طبیعت از دیدگاه قرآن)